|
Сизнинг эса унинг кўтара олмаслигига ишончингиз комил. Шунда сиз унга, қани менга кўрсат-чи уни қандай кўтаришингни, дейсиз. Бу билан унинг кўтара олмаслигини айтмоқчи бўласиз.
Ҳақиқат мажоздан муқаддам, устун бўлишига қарамасдан, Аллоҳ Таоло барибир мажозга, Иброҳим а.с.нинг кўнглидан ўтиши мумкин бўлган маънога ўрин қолдирмасликни хоҳлади.
Аллоҳ, (أَوَلَمْ تُؤْمِن Ишонмайсанми?), деди. Аллоҳ ишнинг моҳиятини билади. Лекин Аллоҳ Иброҳим а.с. бу саволни бераётган пайтда фақат ҳақиқий маънонигина кўзда тутганлигини намойиш қилиб қўйишни истади. Ҳақиқий маъно ўликларни тирилтириш тарзини ўз кўзи билан кўриши эди.
Шундай қилиб, Иброҳим а.с.нинг жавоби, орий рост, эй Раббим, Сенинг ўликларни тирилтира олишингга ишонаман, бунга мутлақо шубҳа қилмайман, бўлди.
(وَلَـكِن لِّيَطْمَئِنَّ قَلْبِي лекин дилим яна ҳам таскин топиши учун) яъни, қалбим далолат йўли билан хотиржам бўлганидек, ўз кўзим кўриш йўли билан ҳам хотиржам бўлиши учун сўраяпман.
Аллоҳ марҳамат ила Иброҳим а.с.нинг сўраганини бажо келтириб, унга ўша ишни кўрсатди. Яъни, у кишига тўртта қушни тўплаб, уларни сўйишни, сўнгра бўлакларини ҳар хил тоғларга сочиб юборишни, ундан кейин эса уларни чақиришни буюриб, ана шунда бу бўлаклар қандай тўпланиб, Аллоҳнинг изни ила қушлар яна тирилишини кўришини айтди. Худди шундай бўлди ҳам.
(قَالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِّنَ الطَّيْرِ Аллоҳ айтди: «Тўртта қушни олгин») Агар шуни хоҳлаётган бўлсанг, бас ол. Бу ердаги фо ҳазф қилинган шартнинг жавоби учун келяпти. Яъни, агар истаётган бўлсанг, бас ол.
(فَصُرْهُنَّ ) «ўзинга тортиб, кесиб майдала» бу сўз сулосий мужаррад бобида келяпти. Ундаги ҳамза касра билан ҳам ўқилган. Замма билан ўқилганда у кесиш, эгиш маъноларини англатади.
Касра билан ўқилганда эса фақат кесиш маъносини англатади. Фарро шундай деган.
Ҳар икки қироат ҳам мутавотир. Маъно эса бир. Улардан муҳками кесиш яъни, сўйиш маъносинигина англатганидир.
(ثُمَّ ادْعُهُنَّ шундан сўнг уларни чақиргин) яъни, уларни чақир.
( يَأْتِينَكَ سَعْياً дарҳол келадилар). Ҳол ўрнида келяпти. (سَعْياً ) яъни, оёқлари билан югуриб. Бу сўз қушни учишига нисбатан қўлланмайди.
133-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232